Tvöföld Reykjanesbraut í Hafnarfirði
Fyrsta verkefni samgöngusáttmálans lauk í nóvember þegar framkvæmdum lauk við verkið Reykjanesbraut (41), Kaldárselsvegur – Krýsuvíkurvegur.
Umferð var hleypt á hinn nýja tvöfalda veg í Hafnarfirði frá Kaldárselsvegi vestur fyrir Krýsuvíkurgatnamót þann 24. nóvember. Framkvæmdin fólst í tvöföldun þessa 3,2 km kafla með byggingu nýrrar akbrautar sunnan núverandi vegar.
Framkvæmdin er merkileg fyrir þær sakir að þessi vegkafli er sá fyrsti sem klárast af þeim sem tilheyra Samgöngusáttmála höfuðborgarsvæðisins auk þess gert er ráð fyrir legu Borgarlínunnar undir Reykjanesbrautina við Strandgötu í framtíðinni.
Iðulega eru stór verk sem þessi vígð formlega af ráðherra og öðrum aðstandendum en vegna aðstæðna í þjóðfélaginu var ákveðið að fresta formlegri vígslu um sinn.
ÍSTAK var verktaki verksins en Mannvit sá um eftirlit. Verkáætlanir stóðust í stórum dráttum og hefur lítil sem engin töf orðið á afhendingu verksins þrátt fyrir óvenjulega tíma.
Helstu tölur í framkvæmdinni
Reykjanesbrautin á þessum kafla er með þriggja metra breiða miðeyju milli akbrauta með vegriðum báðum megin. Brautin var grafin niður um allt að fjóra metra á tveimur köflum; í fyrsta lagi á kaflanum við Ásland og í öðru lagi í gegnum Hvaleyrarholtið frá Þorlákstúni og vestur fyrir undirgöngin við Suðurholt. Hluti af framkvæmdunum var að breikka brúna yfir Strandgötu og byggja ný undirgöng á sama stað vegna tilkomu Borgarlínu. Gerðar voru nýjar göngubrýr yfir Reykjanesbraut. Sú fyrri var reist milli Hvamma og Áslands til móts við Álftaás, sú seinni kom í stað undirganga við Þorlákstún.
Samhliða breikkun Reykjanesbrautar var ráðist í umfangsmiklar aðgerðir til að minnka umferðarhávaða í nágrenni brautarinnar. Ný hljóðmön var gerð milli Reykjanesbrautar og Ásbrautar til móts við Erluás og var göngustígurinn frá enda núverandi göngubrúar endurgerður. Hljóðmönin við Ásbraut til móts við Álftaás var hækkuð. Hljóðmanir við Hvamma voru endurgerðar og næst brautinni voru notuð jarðvegshólf til að ná fram betri hljóðvist. Við Suðurhvamm voru einnig reistir glerveggir ofan á möninni sem ná inn á Strandgötu og hljóðveggur var settur á norðurkant Strandgötubrúar. Þá var einnig settur hljóðveggur úr timbri meðfram Þúfubarði þar sem nú er girðing.
Veitufyrirtækin (HS veitur, Landsnet, Míla og Veitur) stóðu fyrir foráfanga til að færa lagnir úr vegstæði Reykjanesbrautar í endanlegar lagnaleiðir út fyrir eða í jaðar framkvæmdasvæðis.
Helstu magntölur
Jarðvinna og vegagerð _______________________
Bergskeringar 33.000 m3
Fyllingar í vegagerð 51.700 m3
Fláafleygar 85.300 m3
Lagnaskurðir 2.000 m
Ofanvatnsræsi 3.200 m
Styrktarlag 23.800 m3
Burðarlag 12.000 m3
Malbik 141.000 m2
Kantsteinar 6.400 m
Vegrið 10.800 m
Götulýsing, skurðgröftur og strengur 6.400 m
Hljóðvarnir ______________________
Jarðvegsfyllingar í hljóðvarnir 65.000 m3
Hljóðveggur við Suðurhvamm 150 m / 240 m2
Hljóðveggur við Strandgötubrú 146 m / 320 m2
Hljóðveggur við Þúfubarð 84 m / 168 m2
Vegbrú yfir Strandgötu______________________
Mótafletir 940 m2
Járnalögn 47.000 kg
Spennikaplar 10.000 kg
Steypa 450 m3
Undirgöng við Strandgötu vegna tilkomu Borgarlínu_
Gröftur 2.876 m3
Bergskering 1.285 m3
Mótafletir 1136 m2
Járnalögn 65505 kg
Steypa 476 m3
Göngubrú við Ásland ______________________
Mótafletir 220 m2
Járnalögn 5.900 kg
Steypa 85 m3
Stálvirki 28 tonn
Göngubrú við Þorlákstún ________________
Mótafletir 220 m2
Járnalögn 6.000 kg
Steypa 135 m3
Stálvirki 28 tonn
Útboð og samningar
Vegagerðin bauð verkið út í febrúar 2019 og var það einnig auglýst á hinu evrópska efnahagssvæði (EES). Tilboð bárust frá fjórum verktakasamstæðum. Tilboð voru opnuð 19. mars 2019.
| Bjóðandi | Tilboð kr. | Hlutfall | Frávik þús.kr. |
|
Suðurverk hf., Kópavogi/ Loftorka Reykjavík ehf., Garðabæ |
2.339.010.000 | 114,1 | 474.775 |
| ÍAV hf., Reykjavík | 2.335.329.064 | 113,9 | 471.094 |
| Ístak hf., Mosfellsbæ | 2.106.193.937 | 102,7 | 241.959 |
| Áætlaður verktakakostnaður | 2.050.000.000 | 100,0 | 185.765 |
|
Ellert Skúlason ehf., Reykjanesbæ/ Borgarvirki ehf., Mosfellsbæ/ GT Verktakar ehf., Hafnarfirði |
1.864.234.693 | 90,9 | 0 |
Gengið var til samninga við Ístak hf. og var samningur undirritaður 3. maí 2019
Vegagerðin bauð út eftirlit með framkvæmdinni í febrúar 2019 og var það einnig auglýst á hinu evrópska efnahagssvæði (EES). Alls bárust fimm tilboð frá ráðgjafafyrirtækjum og voru tilboðin opnuð í tvennu lagi. Á fyrri opnunarfundi 26. mars 2019 var lesið upp hverjir skiluðu inn tilboðum. Á síðari opnunarfundi 2. apríl var lesin upp stigagjöf bjóðenda í hæfnismati og verðtilboð hæfra bjóðenda opnuð. Allir bjóðendur uppfylltu kröfur í hæfnismati.
| Bjóðandi | Tilboð kr. | Hlutfall | Frávik þús.kr. |
| Verkís hf., Reykjavík | 59.240.860 | 109,7 | 24.477 |
| Hnit hf. verkfræðistofa., Reykjavík | 58.112.850 | 107,6 | 23.349 |
| Strendingur ehf., Hafnarfirði | 54.202.320 | 100,4 | 19.439 |
| Áætlaður verktakakostnaður | 54.000.000 | 100,0 | 19.237 |
| VSÓ Ráðgjöf ehf., Reykjavík | 42.975.672 | 79,6 | 8.212 |
| Mannvit hf., Reykjavík | 34.763.400 | 64,4 | 0 |
Gengið var til samninga við Mannvit hf. og var samningur undirritaður 3. maí 2019.
Af undirbúningi
Við áætlanir um lagningu Reykjanesbrautar vestan við Hafnarfjörð, sem gerð var í framhaldi af lagningu brautarinnar til Keflavíkur á síðustu öld var ávallt reiknað með að hún yrði tvöfölduð í framtíðinni. Vinna við tvöföldunina í Hafnarfirði hófst síðan upp úr aldamótum með frumdrögum og mati á umhverfisáhrifum á kaflanum frá Kaplakrika og suður fyrir Kaldárselsveg. Sá kafli kom svo til framkvæmda á árunum 2003-2005 þegar brautin var m.a. lögð upp fyrir kirkjugarðinn og mislæg gatnamót gerð við Kaldárselsveg.
Strax í framhaldi var ráðist í að undirbúa lagningu kaflans sem nú er nýlokið með tvöföldun vestur fyrir gatnamótin við Krýsuvíkurveg. Frumdrög og mat á umhverfisáhrifum voru gerð af verkfræðistofunni Hönnun (nú Mannvit) á árunum 2006-2008. Verkhönnun breikkunarinnar var síðan boðin út á haustmánuðum 2008 og var útboðshönnun verkfræðistofunnar Eflu í samstarfi við Studio Granda og Landslag lokið í árslok 2010.
Nýframkvæmdir í vegagerð lágu niðri að stórum hluta í kjölfar efnahagshrunsins. Var því öllum framkvæmdum frestað um sinn. Þrýstingur á tvöföldun Reykjanesbrautar fór hins vegar mjög vaxandi í Hafnarfirði er á leið, enda var brautin þá orðin fjölfarnasti einfaldi vegur landsins, slysahætta á gatnamótum var orðin óviðunandi og þverun gangandi og hjólandi vegfarenda hættuleg. Þá fór umferð einnig mjög hratt vaxandi til Suðurnesja með vaxandi byggð þar og fjölgun ferðamanna til landsins um Keflavíkurflugvöll.
Því fór svo að framkvæmdinni var skipt upp í þrjá áfanga til að dreifa kostnaði. Fyrst voru undirgöngin til móts við Suðurholt byggð árið 2013 sem tengdu saman byggðina norðan og sunnan brautar. Mislægu gatnamótin við Krýsuvíkurveg voru svo byggð árið 2017 að tilstuðlan þáverandi samgönguráðherra, Jóns Gunnarssonar. Loks var brautin tvöfölduð með tveimur göngubrúm og einum undirgöngum á undanförnu einu og hálfu ári og var sá hluti framkvæmdarinnar um tveir þriðju hlutar verksins. Þessi síðasti áfangi framkvæmdarinnar er hluti af samgöngusáttmálanum, sem er samkomulag ríkisins og sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu um uppbyggingu samgönguinnviða á svæðinu, bæði samgöngumannvirkja og almenningssamgangna.
Verkframvinda
Verkið hófst strax í byrjun maí 2019 eftir undirskrift verksamnings. Verktaki byrjaði á að setja upp vinnubúðir við Tjarnarvelli og skipuleggja verkið. Hafist var handa við fyrsta áfanga sem miðaði að því að tvöfalda Reykjanesbraut frá Strandgötu til vesturs að Krýsuvíkurgatnamótum. Yfir hásumarið vann verktaki að því að hreinsa laust efni burt af klöpp í nýju vegstæði suðurakbrautar. Hafist var handa við að breikka brúna á Strandgötu og steypa suðurstöpul nýrrar göngubrúar við Þorlákstún. Í lok ágúst var byrjað á sprengingum við Hvaleyrarholt sem miðaði að því að lækka vegstæði Reykjanesbrautar og á sama tíma byrjaði smíði göngubrúa í Póllandi.
Um haustið hélt verktaki áfram að sprengja við Hvaleyrarholt og keyra það efni í fyllingar í nýju vegstæði suðurakbrautar. Á sama tíma fór fram lagnavinna í miðdeili Reykjanesbrautar og samhliða fram til jóla vann verktaki að því að leggja út styrktar- og burðarlag á kaflanum. Malbikuð voru tvö lög á suðurakbraut frá Krýsuvíkurgatnamótum að römpum að og frá Strandgötu en beðið var að mestu með þriðja og síðasta malbikslagið til vorsins 2019. Vinna við breikkun Strandgötubrúar og gerð undirganga við hana hélt áfram. Umferð var færð frá norðurakbraut yfir á nýja suðurakbraut fyrir jól.
Á nýju ári hófst verktaki handa við að lækka norðurakbraut við Hvaleyrarholt og gerð norðurstöpuls göngubrúar hófst við Þorlákstún. Smíði göngubrúa lauk í Póllandi og þær undirbúnar til flutnings til Íslands. Göngubrýrnar komu til landsins í lok febrúar og lagðist flutningaskipið við höfn í Straumsvík. Þær voru fluttar á Reykjanesbraut að brúarstæðum sínum og var göngubrúin við Þorlákstún jafnframt hífð á sinn stað. Eftir að lækkun norðurakbrautar lauk við Hvaleyrarholt byrjaði verktaki á því að leggja út styrktar- og burðarlag. Klárað var að malbika norðurakbraut vestan við rampa að og frá Strandgötu um miðjan júní og stuttu síðar var síðasta lag suðurakbrautar á sama svæði klárað. Í lok vetrar hafði verktaki klárað breikkun Strandgötubrúar og suðurhelming undirganga við brúna.
Á sama tíma og unnið var við norðurakbraut vestan Strandgötu var hafist handa við gerð nýrrar suðurakbrautar austan Strandgötu. Byrjað var að grafa laust efni ofan af klöpp í burtu og hún fleyguð og víbrórippuð til að lækka brautina, samhliða var unnið við lagnavinnu. Styrktar- og burðarlag voru lögð út jafnóðum og malbikun á kaflanum lauk snemma sumars. Í kjölfar þessa færði verktaki umferð alfarið yfir á nýja suðurakbraut og hóf vinnu við að lækka norðurakbraut austan Strandgötu, fór hásumarið í þá vinnu og að klára norðurhluta undirganga við Strandgötubrú. Vinnu við að lækka og malbika norðurakreinar lauk í lok ágúst og göngubrú við Ásland var hífð á stöpla sína. Í framhaldi af því var unnið í að breikka akreinar og breyta miðdeili á austasta hluta svæðisins og lauk malbikun þar seinni hluta október.
Yfir allt verkið vann verktaki við að byggja upp hljóðmanir, setja upp hljóðveggi og vinna við landmótun Þorlákstúnsins með umframefni í verkinu. Ljósastaurar, skiltaundirstöður og vegrið voru sett upp jafnóðum í verkinu þegar malbikun var alfarið lokið á hverju svæði fyrir sig.
Þann 24. nóvember voru nýjar akbrautir í verkinu teknar í notkun og verktaki vann eftir það að ýmsum frágangi.
Hönnun verksins var í höndum Eflu verkfræðistofu, Studio Granda og Landslags . Eftirtaldir starfsmenn komu að verkinu:
- Baldvin Einarsson – hönnunarstjóri
- Magnús Arason og Kristján Uni Óskarsson– brúarhönnun
- Sigrún Marteinsdóttir – veghönnun
- Guðmundur Ragnarsson – hönnun undirganga
- Margrét Aðalsteinsdóttir – hljóðvist
- Steve Christer – arkitektúr
- Eiður Birgisson – landslagsarkitektúr
Aðalverktaki var Ístak hf. Eftirtaldir starfsmenn komu að verkinu:
- Brynjar Brjánsson – yfirverkfræðingur
- Þröstur Sívertsen - staðarstjóri og umsjónarmaður jarðvinnu
- Óskar Helgason - umsjónarmaður brúa og undirganga
- Björn Sigurðsson, Þórður Jónsson, Jón Gils Ólason, Ólafur Kristinsson, Ármann J. Garðarsson og Sigurður Lárusson – verkstjórar
- Ásta Ósk Stefánsdóttir - öryggis- og gæðamál.
Á verktíma hafði aðalverktaki haft í sinni þjónustu nokkra undirverktaka og eru þeir helst:
- Malbikunarstöðin Hlaðbær Colas hf. - sá um malbikun
- Rekverk ehf. – sá um uppsetningu vegriðs
- GSG ehf. – sá um vegmálun
Eftirlit á framkvæmdatíma var í höndum Mannvits. Eftirtaldir starfsmenn komu að verkinu:
- Rúnar G. Valdimarsson – aðaleftirlitsmaður og eftirlit með steyptum mannvirkjum og mælingum
- Haraldur Hallsteinsson - daglegt eftirlit og eftirlit með jarðvinnu og vegagerð
- Þorri Björn Gunnarsson – eftirlit með slitlögum
- Sigurður Páll Steindórsson – eftirlit með framleiðslu stáls
Fulltrúar verkkaupa á framkvæmdatíma voru:
- Magnús Ólafur Einarsson, framkvæmdadeild - verkefnastjóri
- Ólafur Sveinn Haraldsson, rannsóknadeild - umsjónarmaður
- Helga Stefánsdóttir - umsjónarmaður fyrir hönd Hafnarfjarðarbæjar.
Í stýrihóp verkkaupa voru:
- Svanur Bjarnason, Suðursvæði
- Guðmundur Valur Guðmundsson, þróunarsvið
- Óskar Örn Jónsson, framkvæmdadeild
- Jónas Snæbjörnsson, þróunarsvið
- Sigurþór Guðmundsson, framkvæmdadeild
Framhaldið
Nú þegar hefur Vegagerðin hafist handa við næsta áfanga Reykjanesbrautar milli Krýsuvíkurgatnamóta og Hvassahrauns. Á árinu var boðið út samtímis mat á umhverfisáhrifum, forhönnun og verkhönnun og stefnt er að þeirri vinnu verið lokið haustið 2021. Gert er ráð fyrir að tvöföldun Reykanesbrautar til Keflavíkur verði lokið innan fárra ára.
Þessi grein birtist í 8. tbl. Framkvæmdafrétta 2020. Rafræna útgáfu má finna hér. Áskrift að Framkvæmdafréttum er án endurgjalds og hægt er að skrá sig fyrir áskrift með því að senda póst á sogi@vegagerdin.is.
