19. desember 2023

Fram­tíð vitans á Gjögri

Búið er að aftengja Gjögurvita, en nú er unnið að því að fjarlægja hann alveg. Samhliða því verður farið í vinnu við að meta þörfina fyrir vita á svæðinu og ákveða næstu skref, þar með talið hvort nýr vitinn verði reistur, og þá hvernig hann yrði hannaður og staðsettur til að þjóna sem best siglingum og öryggi sjófarenda.

Gjögurviti var reistur árið 1921 og byggður úr stáli. Hann var aflfæddur frá rafveitu, en rafgeymar voru notaðir sem varaafl til að tryggja að ljósið kviknaði jafnvel við rafmagnstruflanir. Hlutverk vitans hefur verið tvíþætt: hvítt ljós merkir öruggar og fullnægjandi siglingaleiðir, en rauð og græn ljóshorn sýna hættusvæði yfir sker og aðstoða skip við að forðast áhættu.

Vitinn var reglubundið viðhaldið á fimm ára fresti þar til fyrir nokkrum árum, þegar tekin var ákvörðun um að hætta reglulegu viðhaldi hans. Sparnaðurinn í viðhaldskostnaði var nýttur í að fjármagna byggingu nýs vita sem væri einfaldari og ódýrari í rekstri, enda gamli vitinn orðinn bæði viðkvæmur og dýr í viðhaldi.

Á síðustu árum hafði verið gripið til ýmissa varúðarráðstafana, til dæmis var skipt um þakjárn á tækjahúsinu árið 2014. Hins vegar kom í ljós að stálgrindin var mun verr farin af ryði en áður hafði verið talið, sem gerði það nauðsynlegt að taka öryggisráðstafanir. Neðstu þrep stigans höfðu þegar verið fjarlægð til að koma í veg fyrir að óviðkomandi kæmust upp í vitann og sæju sér um slys eða skemmdir.

Fjarlæging vitans er því hluti af áætluðum viðhalds- og öryggisverkefnum sem miða að því að tryggja öruggar siglingaleiðir í nágrenni Gjögurs, samhliða því að meta framtíðarskipulag vita á svæðinu með tilliti til nútímakröfu um hagkvæmni og rekstraröryggi.