760 milljónum króna varið til sértækra umferðaröryggisaðgerða
Ársskýrsla 2021 um framkvæmd umferðaröryggisáætlunar er nú aðgengileg á vef Vegagerðarinnar og inniheldur fjölbreyttar og áhugaverðar upplýsingar um árangur og sértækar aðgerðir á sviði umferðaröryggis. Í skýrslunni er fjallað um fjölmargar mikilvægar aðgerðir sem hafa verið framkvæmdar til að auka öryggi vegfarenda, þar á meðal sjálfvirkt hraðaeftirlit, fræðslu og kynningar til almennings, eyðingu svartbletta á vegum, umhverfisuppbyggingu vega og uppsetningu vegriða.
Þessar aðgerðir hafa það að markmiði að draga úr umferðarslysum og bæta öryggi allra vegfarenda, óháð því hvort um er að ræða ökumenn, hjólreiðafólk eða gangandi vegfarendur. Með sjálfvirku hraðaeftirliti er leitast við að viðhalda hraða sem stuðlar að öruggri umferð, en kynningar og fræðsla til almennings miða að því að auka meðvitund um áhættu í umferðinni og efla ábyrgð ökumanna.
Aðgerðir eins og eyðing svartbletta og uppsetning vegriða stuðla einnig að betri sjónlínum og skýrari aðstæðum á vegum, sem hjálpar til við að fyrirbyggja slys og óhöpp. Á sama tíma er lögð áhersla á umhverfislegan ávinning, þar sem uppbygging og viðhald vegakerfisins er skipulögð með tilliti til náttúru og vistkerfa.
Markmið þessara aðgerða er ekki aðeins að draga úr slysum heldur einnig að lækka samfélagslegan kostnað af umferðarslysum, þar með talið lækniskostnað, tryggingakostnað og áhrif á einstaklinga og fjölskyldur. Skýrslan gefur góða innsýn í hvernig samstillt vinnubrögð, nýting tækni og fræðsla geta haft raunveruleg áhrif á umferðaröryggi á Íslandi og styrkja stöðu Vegagerðarinnar sem lykilaðila í öryggismálum vegakerfisins.
Skýrsla um framkvæmd umferðaröryggisáætlunar, sem nú er lögð fram í sextánda sinn, er unnin í nánu samstarfi Vegagerðarinnar, Samgöngustofu, Ríkislögreglustjóra og innviðaráðuneytisins. Skýrslan gefur yfirlit yfir framkvæmd og árangur aðgerða á sviði umferðaröryggis og sýnir hvernig samstillt starf milli stofnana stuðlar að auknu öryggi vegfarenda. Aðgerðirnar í skýrslunni skiptast í fjóra flokka: vegfarendur, vegakerfi, ökutæki og stefnumótun, rannsóknir og löggjöf.
Árið 2021 var 759,3 milljónir króna varið til verkefna innan umferðaröryggisáætlunar. Af þeirri upphæð lagði Vegagerðin til 684 milljónir króna, sem nýttar voru í fjölbreytt verkefni, meðal annars sjálfvirkt hraðaeftirlit, eyðingu svartbletta, lagfæringar á umhverfi vega, uppsetningu vegriða, átaksverkefni við merkingar á einbreiðum brúm, gerð undirganga fyrir búfé og hvíldarsvæði við þjóðvegi. Þessar aðgerðir snúa að því að draga úr slysum, bæta umferðaröryggi og tryggja greiðari og öruggari umferð á vegum landsins.
Þar skal tekið fram að stærri umferðaröryggisverkefni, svo sem aðskilnaður akstursstefna á þjóðvegum, eru ekki hluti af umferðaröryggisáætlun heldur felld inn í stærri verkefni samgönguáætlunar. Þó endurspeglar áætlunin mikilvægustu sértæku verkefnin sem beint er að umferðaröryggi og aðgengi vegfarenda.
Meðal helstu útgjaldaliða skýrslunnar fyrir 2021 má nefna:
23,1 milljónir króna í uppbyggingu, viðhald og rekstur sjálfvirks hraðaeftirlits.
15 milljónir króna í úrvinnslu gagna úr sjálfvirkum löggæslumyndavélum.
48,5 milljónir króna til auglýsinga, kynninga og fræðslu til almennings.
6,9 milljónir króna í fræðslu til barna og ungmenna.
620 milljónir króna, stærsti einstaki útgjaldaliðurinn, fóru til eyðingar svartbletta, endurbóta á umhverfi vega og uppsetningar vegriða.
Hægt er að kynna sér einstök verkefni umferðaröryggisáætlunar nánar á vef Vegagerðarinnar, þar sem upplýsingarnar eru aðgengilegar fyrir almenning, fagfólk og aðra sem hafa áhuga á umferðaröryggi.
Frá því að umferðaröryggisáætlun var fyrst lögð fram hefur umferðin breyst verulega samhliða nýjum vegabótum, aukinni tæknivæðingu og breyttum hegðunarvenjum vegfarenda. Margar áherslur og aðgerðir í núverandi öryggisáætlun eru nýjar og beinast meðal annars að nýtingu snjalltækja, akstri erlendra ferðamanna, akstri undir áhrifum vímuefna og notkun rafknúinna örflæðisfarartækja, svo sem rafhlaupahjóla. Með þessum aðgerðum er leitast við að mæta nýjum áskorunum í umferðinni og tryggja öruggari, skilvirkari og aðgengilegri samgöngur fyrir alla vegfarendur.
Um 775 m.kr. var varið til sértækra aðgerða í umferðaröryggismálum árið 2021.